Strategia podatkowa jest jedną z form reakcji przedsiębiorstwa na nałożone podatki. Celem strategii podatkowej jest optymalizacja obciążenia podatkowego (które nie zawsze jest równoznaczne z minimalizacją kwoty podatku do zapłacenia).
Można mówić o trzech typach reakcji podatników na obłożenie podatkiem:
- zapłacenie podatku,
- ucieczka przed podatkiem,
- stosowanie strategii podatkowej.
Elementy strategii podatkowej
Strategię podatkową przedsiębiorstwo realizuje podejmując decyzje dotyczące wielu obszarów działalności, w szczególności zaś w zakresie:
Formy organizacyjno-prawnej prowadzonej działalności
Jest to na przykład wybór pomiędzy jednoosobową działalnością gospodarczą i spółką z ograniczoną odpowiedzialnością.
Konsekwencją tego wyboru mogą być różne możliwości korzystania z ulg podatkowych i różna wysokość obciążenia podatkowego. Na przykład w latach 90-tych duże znaczenie dla wysokości obciążeń podatkowych miało to, czy firma była prywatna czy państwowa, ponieważ firmy prywatne mogły korzystać z tzw. wakacji podatkowych, a państwowe były obciążone podatkiem od ponadnormatywnych wynagrodzeń (tzw. popiwkiem) i obligatoryjną dywidendą.
Miejsca prowadzonej działalności
Decyzja ta może dotyczyć zarówno kraju prowadzonej działalności (różne kraje stosują różne stawki podatku CIT, PIT, VAT i innych; szczególnie korzystne z punktu widzenia przedsiębiorstwa jest przeniesienie działalności do tzw. rajów podatkowych o bardzo łagodnej polityce podatkowej), jak i regionu czy miasta w obrębie jednego kraju (np. w Polsce istnieją Specjalne Strefy Ekonomiczne, które inwestującym tam firmom oferują różne preferencje podatkowe; ponadto gminy mają możliwość kształtowania stawek tzw. podatków lokalnych, czyli m.in. podatku od nieruchomości i podatku od środków transportu).
Rodzaju i przedmiotu prowadzonej działalności
Ta decyzja wiąże się z istnieniem specjalnych form opodatkowania (karta podatkowa i podatek zryczałtowany), które można stosować jedynie dla określonych typów działalności (np. dla wytwarzania wyrobów rękodzielniczych, dla usług ślusarskich).
Kształtowania wysokości kosztów i dochodów.
Przykładowo stosowanie strategii wysokich kosztów i niskich dochodów prowadzi do obniżenia płaconego podatku dochodowego.
Źródła finansowania
Ponieważ koszty kapitału obcego (np. odsetki od kredytu) są kosztem podatkowym, decyzja o wyższym udziale kapitału obcego zaowocuje niższym opodatkowaniem. Rozważane mogą być też kwestie opodatkowania bardziej zaawansowanych form finansowania obcego (np. venture capital, faktoring, leasing).
Kształtowania i podziału dochodów.
W efekcie decyzji o wydatkowaniu dochodów, podatnik część z nich może odliczać od podstawy opodatkowania, np. darowizny na cele charytatywne, wydatki na rehabilitację, internet czy nowe technologie.