Umowa zlecenie (umowa zlecenia)

Umowa zlecenie (umowa zlecenia) - jest umową cywilnoprawną, w myśl której jeden podmiot zleca (zleceniodawca), a drugi zobowiązuje się wykonywać (zleceniobiorca) określone czynności.

Podmioty umowy zlecenia

Umowę zlecenie mogą zawrzeć wszystkie podmioty prawa cywilnego. Są nimi:

1. osoby fizyczne - czyli:
   • osoby pełnoletnie (osoby posiadające zdolność do czynności prawnych),
   • małoletni od 13 do 18 roku życia (osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnych). Przy czym umowa z nimi zawarta musi być potwierdzona przez ich opiekunów;
2. osoby prawne - czyli przede wszystkim:
   • spółki kapitałowe (spółki akcyjne i spółki z o. o.),
   • przedsiębiorstwa państwowe,
   • szkoły wyższe, stowarzyszenia, fundacje;
3. ułomne osoby prawne - czyli podmioty nie będące osobami prawnymi, jednak posiadające zdolność prawną, np.:
   • spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna),
   • europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych

Cechy charakterystyczne umowy zlecenie:

Istotą zlecenia jest to, że:

1. Zleceniobiorca ma wykonywać określoną w umowie pracę. Zatem liczy się staranne wykonywanie zleconego działania, nie zaś osiągnięcie określonego efektu (co odróżnia zlecenie od umowy o dzieło);
2. Umowa może być, w myśl cywilnoprawnej zasady swobody umów, kształtowana w dość elastyczny sposób. Oznacza to, że powstały na mocy tej umowy stosunek nie obowiązują normy Kodeksu pracy, np.:
   • minimalne miesięczne wynagrodzenie
   • urlopy
   • konieczność zapewnienia warunków pracy zgodnych ze standardami BHP, itp.
3. Co do zasady zleceniobiorca wykonuje osobiście zlecone zadania, jednak w określonych przypadkach, możliwe jest wyznaczenie przez niego zastępcy, za którego wybór lub działania będzie on ponosić odpowiedzialność;
4. Zleceniobiorca otrzymuje wynagrodzenie z dołu – tj. po zakończeniu wykonywania umówionych czynności. Wówczas też zleceniodawca zobowiązany jest zwrócić zleceniobiorcy poniesione koszty i zwolnić go od zobowiązań jakie powstały w wyniku wykonywania zlecenia;
5. Zleceniobiorca może wystąpić o wypłacenie zaliczki jeżeli wykonywanie zlecenia wiąże się z kosztami.
6. Zleceniobiorcy nie łączy ze zleceniodawcą stosunek pracy (co jest domeną umowy o pracę). Oznacza to w praktyce luźniejszą formę współpracy i mniejsze obciążenie zleceniodawcy niż pracodawcy;
7. Zleceniobiorca, w zakresie wykonywanych, wynikających z umowy, czynności posiada pełnomocnictwo do reprezentowania zleceniodawcy;

Kiedy nie można zastosować umowy zlecenia

Jeżeli praca wykonywana jest:

1. Na rzecz i pod kierownictwem zleceniodawcy,
2. W miejscu i czasie określonym przez zleceniodawcę,
3. Za wynagrodzeniem,

Wówczas nie można mówić o umowie zlecenia i zleceniodawcy, lecz o umowie o pracę i pracodawcy. Z mocy prawa,  tak określona praca jest pracą „na etacie” i nie może być zleceniem. Rozwiązanie to ma chronić prawa pracowników przed ich ograniczaniem, wynikającym z możliwości bardzo swobodnego kształtowania umowy zlecenia.

Przykładowe typy prac

Ze względu na swą specyfikę, spośród dostępnych rodzajów umów, umowa zlecenia nadaje się najlepiej do uregulowania pracy w postaci np. usług outsourcingowych, na przykład:

• księgowych,
• informatycznych,
• prawnych,
• transportowych.

Porównanie umowy zlecenia, umowy o dzieło i umowy o pracę