Instytucja organizująca i zapewniająca możliwość obrotu papierami wartościowymi dopuszczonymi przez nią do obrotu. Na giełdach papierów wartościowych handluje się takimi papierami wartościowymi jak:
- Akcje
- Prawa do akcji
- Prawa poboru
- Certyfikaty inwestycyjne
- Obligacje
- Kontrakty terminowe
- Opcje
- Jednostki indeksowe
Giełdy papierów wartościowych nie tylko regulują obrót papierami wartościowymi, ale także zapewniają zaplecze techniczne, umożliwiające dokonywanie rozliczeń między stronami, wypłatę dywidendy, naliczanie odsetek oraz pełnią wiele innych funkcji usprawniających obrót papierami wartościowymi. W większości krajów obrót na giełdzie papierów wartościowych regulowany jest przez prawo.
Z reguły giełda znajduje się w pewnym określonym miejscu, w którym odbywa się rozliczanie transakcji, większość zleceń kupna i sprzedaży składana jest jednak elektronicznie przez jednostki rozsiane po całym świecie.
Bezpośrednimi uczestnikami giełdy są jej członkowie, tacy jak banki, biura maklerskie i domy brokerskie. Tylko te podmioty mogą składać zlecenia bezpośrednio na giełdzie. Wszystkie inne jednostki składają zlecenia za pośrednictwem członków giełdy.
Ceny papierów wartościowych notowanych na giełdzie ustalane są w sposób rynkowy, poprzez zestawienie ze sobą podaży i popytu.
Funkcje giełdy papierów wartościowych
We współczesnej gospodarce rynkowej, giełdy papierów wartościowych pełnią niezwykle ważne funkcje. W największym skrócie można by powiedzieć, że łączą one ze sobą podmioty poszukujące kapitału z podmiotami posiadającymi wolne środki. Poniżej dokładniejsze wyjaśnienie funkcji giełd papierów wartościowych:
- Dzięki nim przedsiębiorstwa są w stanie zgromadzić kapitał na rozwój działalności poprzez emisję papierów wartościowych takich jak akcje bądź obligacje.
- Giełdy umożliwiają inwestorom łatwe zakupywanie oraz sprzedawanie udziałów w spółkach notowanych na giełdach.
- Notowane na giełdach instrumenty finansowe pozwalają przedsiębiorstwom i inwestorom na skuteczniejsze zarządzanie ryzykiem (np. przy wykorzystaniu kontraktów terminowych lub opcji).
Kapitał Spekulacyjny na giełdzie
Giełdy przyciągają również znaczną ilość tzw. kapitału spekulacyjnego, czyli środków, których właściciele kupują papiery wartościowe w nadziei na zarobek związany ze zmianami ich kursów. Niektórzy twierdzą, że kapitał spekulacyjny negatywnie wpływa na rynki kapitałowe powodując nadmierne wahania cen oraz krachy finansowe. Większość ekonomistów jest jednak zdania, że spekulanci poprawiają płynność giełdy, umożliwiając długoterminowym inwestorom łatwe nabywanie i sprzedawanie udziałów.