Czarny rynek oznacza nielegalny rynek, na którym ignorowane są przepisy podatkowe i prawne regulujące zasady obrotu.
Czarny rynek może dotyczyć:
- Obrotu legalnymi towarami pochodzącymi z nielegalnych źródeł (przemytu, działalności przestępczej);
- Obrotu towarami nielegalnymi, obrót którymi jest w danym kraju zabroniony (np. handel bronią, narkotykami, substancjami radioaktywnymi);
- Wykonywania legalnych usług, bez posiadania stosownych uprawnień;
- Wykonywania usług nielegalnych;
- Wykonywania usług lub handlu towarami legalnymi, ale będącymi pod kontrolą państwa, np. z punktu widzenia cen: sprzedaż dóbr powyżej ustalonych przez państwo cen maksymalnych.
Ceny na czarnym rynku
Cena dobra na czarnym rynku będzie różna, zależnie od przyczyny powstania czarnego rynku:- Jeśli na dobro występuje legalny rynek i jest on nasycony, cena czarnorynkowa będzie z reguły niższa od ceny maksymalnej. Sprzedaż na czarnym rynku będzie wynikała z negatywnych cech produktu uniemożliwiających jego legalną sprzedaż (np. pochodzenie z nielegalnego źródła lub brak właściwych atestów lub certyfikatów)
- Jeśli dobro jest trudno dostępne z powodu ścisłej kontroli państwa, cena czarnorynkowa będzie z reguły wyższa od rynkowej.
- Jeśli cena dobra na rynku jest regulowana przez państwo, a na rynku występuje niedobór danego dobra, bardzo często powstaje czarny rynek na dane dobro, na którym jego cena jest wyższa niż cena maksymalna ustalona przez państwo.
Powszechnie znane czarne rynki
- Rynek towarów pochodzących z przemytu;
- Rynek nielegalnie kopiowanych utworów muzycznych, filmów i oprogramowania, sprzedawanych bez uiszczenia opłat z tytułu praw autorskich;
- Rynki walut w krajach, w których handel obcymi walutami jest zabroniony;
- Rynek narkotyków;