Joint venture jest terminem pochodzącym z języka angielskiego i w dosłownym tłumaczeniu znaczy „wspólne przedsięwzięcie”. W biznesie joint venture oznacza podmiot stworzony wspólnie przez więcej niż jedną firmę w celu realizacji określonego zadania lub prowadzenia konkretnej działalności. Współudziałowcy joint venture dzielą między siebie zyski i koszty z prowadzonej wspólnie działalności.
W klasycznej formie joint venture jest stworzony jako odrębne przedsiębiorstwo, do którego tworzące je organizacje wnoszą kapitał zakładowy i którego są współwłaścicielami. W rzeczywistości jednak nie w każdym przypadku joint venture jest osobno powołaną spółką. Niekiedy może to być jedynie bardzo bliska współpraca dwóch podmiotów, które przeznaczyły kapitał na daną wspólnie realizowaną działalność i następnie rozliczają się, dzieląc koszty i przychody zgodnie z umową zawartą w momencie powstania joint venture, nie tworząc jednak oddzielnego podmiotu gospodarczego.
Cele tworzenia joint venture
Efekt synergii
Joint veture są z reguły tworzone przez przedsiębiorstwa, które posiadają odmienne profile działalności, zbiegające się w jakimś określonym punkcie, w którym ich doświadczenie lub zasoby stają się komplementarne. Dzięki joint venture przedsiębiorstwa wspólnie realizują dane zadania wykorzystując wiedzę z obu sektorów. Przykładem takiego joint venture jest Sony Ericsson, w którym połączone zostało doświadczenie dwóch firm:
- Ericsson – firmy z branży telekomunikacyjnej oraz
- Sony – firmy z branży multimedialnej.
Współpracując ze sobą, firmy te tworzą telefony posiadające wiele funkcji multimedialnych. Gdyby chciały zbudować takie telefony oddzielnie, każda z tych firm musiałaby przeznaczyć duże środki na badania i rozwój w dziedzinie, w której jej doświadczenie jest mniejsze.
Dywersyfikacja ryzyka
Koszt rozpoczynania nowej formy działalności lub wchodzenia na nowy rynek może być bardzo wysoki dla jednego przedsiębiorstwa i ryzyko związane z jego niepowodzeniem może być zbyt istotne. Rozpoczęcie nowej działalności przy współpracy z innymi firmami z danej branży powoduje, że nakłady konieczne na rozruch rozdzielane są na więcej podmiotów, zmniejszając tym samym obciążenie i ryzyko dla jednego przedsiębiorstwa.
Inną formą dywersyfikacji może być chęć wejścia na zupełnie inny rynek, bądź do zupełnie innego sektora działalności, w celu dywersyfikacji swojej działalności. Aby to zrobić, przedsiębiorstwo może stworzyć joint venture z innym przedsiębiorstwem mającym większe doświadczenie na danym rynku i w ten sposób uzyskać dostęp do technologii bez ponoszenia istotnych kosztów badań i rozwoju. Drugie przedsiębiorstwo z kolei uzyska w ten sposób dostęp do dodatkowego kapitału, który pozwoli mu na zwiększenie produkcji i uzyskanie dodatkowych korzyści skali.
Ekonomia skali
Joint enture mogą być wykorzystywane do uzyskania ekonomi skali. Dzięki współdziałaniu kilku podmiotów ilość produkcji w stosunku do ponoszonych kosztów stałych może być znacząco wyższa, co spowoduje zmniejszenie kosztu produkcji jednostkowej.
Zabezpieczenie przed istotnymi zmianami na rynku
Przykładem działalności w tym kierunku może być sektor paliwowy. W związku z uszczuplaniem się zasobów paliw na świecie, wiele firm paliwowych tworzy joint ventures z firmami pracującymi nad alternatywnymi źródłami energii. Działalność ta ma na celu zabezpieczenie się na wypadek przeniesienia się ludzkości na inne - tańsze lub bardziej ekologiczne - źródło energii, a nie odciąga ona znacząco zasobów firmy od podstawowej działalności. W sytuacji, w której nowe źródła energii staną się powszechnie używane, firmy zaangażowane w ich wytworzenie zdobędą znaczącą przewagę konkurencyjną nad nieprzygotowanymi do zmiany, którym transfer do innej działalności, bez posiadania wiedzy i doświadczenia, zajmie znaczną ilość czasu.
Dostęp do nowych rynków
Dwie spółki mogą stworzyć joint venture w sytuacji, gdy jedna z nich chce uzyskać dostęp do rynku, na którym działa druga. W ten sposób bardzo często przedsiębiorstwa zagraniczne wchodzą na rynki do nowych krajów.