Marketing jest procesem społecznym i zarządczym, mającym na celu rozpoznawanie, pobudzanie i zaspokajanie potrzeb klientów.
Dzięki marketingowi klienci otrzymują to, czego potrzebują poprzez tworzenie i wymianę produktów. Jest to zatem koncepcja dostarczania właściwych towarów odpowiednim osobom, we właściwym miejscu i czasie, po odpowiedniej cenie oraz przy użyciu prawidłowego zestawu środków promocji, takich jak np. reklama, promocja sprzedaży czy sprzedaż osobista.
Powstanie koncepcji marketingu jest skutkiem konieczności działania przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej i chęci osiągania przez nie jak najlepszej pozycji na rynku i najefektywniejszych wyników.
Marketing w ujęciu funkcjonalnym
Marketing w ujęciu funkcjonalnym odnosi się do działań, jakie realizowane są w przedsiębiorstwie, mających na celu osiągnięcie opisanych powyżej celów. Główne działania to:
- analiza otoczenia, czyli badanie zewnętrznych czynników, które mogą być przyczyną zarówno sukcesów, jak i niepowodzeń przedsiębiorstwa na rynku, np. poprzez przeprowadzanie badań marketingowych.
- analiza konsumentów, a dokładniej poszukiwanie, badanie preferencji i ocena konsumentów oraz dokonywanych przez nich decyzji zakupowych w celu zrozumienia ich potrzeb i oczekiwań.
- planowanie produktu - dążenie do rozwoju produktów, ich pozycji rynkowej, marki, opakowania itp. tak, aby w jak największym stopniu wychodziły naprzeciw oczekiwaniom klientów, a nawet wyprzedzały ich oczekiwania, tworząc nowe potrzeby, których klienci nie odczuwali, dopóki dany produkt nie został stworzony.
- planowanie i egzekucja dystrybucji - wybór kanałów dystrybucji odpowiednich dla danych grup konsumentów, a także zarządzanie hurtowym i detalicznym rozmieszczeniem produktów.
- planowanie i egzekucja promocji, czyli prawidłowy wybór i połączenie używanych instrumentów, takich jak: reklama, sprzedaż osobista, publicity czy public relations.
- planowanie cen, ich struktury i poziomu oraz techniki tworzenia i regulowania, aby dostosować je odpowiednio do zmieniających się warunków otoczenia, w którym funkcjonuje przedsiębiorstwo.
- społeczna odpowiedzialność, czyli włączanie w działalność firmy świadomości wpływu jaki wywiera ona na otoczenie oraz świadome branie odpowiedzialności za ten wpływ, np. oferowanie bezpiecznych i użytecznych dla społeczeństwa produktów i usług, działanie z poszanowaniem środowiska, pracowników, prawa itd.
Marketing w ujęciu instytucjonalnym
Marketing w ujęciu instytucjonalnym odnosi się do:
- osób, które realizują wyżej wymienione funkcje, w tym przede wszystkim pracowników przedsiębiorstwa, uwzględniając nie tylko dział marketingu, ale także wszystkie inne działy zaangażowane w realizację powyższych funkcji, np. działy badań i rozwoju, public relations, dział HR, działy sprzedaży itd.
- Z procesem tym mogą być związani nie tylko pracownicy firmy, ale także inne przedsiębiorstwa biorące udział w wyżej wymienionych funkcjach. Najbardziej powszechnie wykorzystywane są:
- agencje badań rynkowych wyspecjalizowane w przeprowadzaniu odpowiednich badań i analiz oraz zapewniające właściwe zaplecze naukowe,
- agencje reklamowe przygotowujące kampanie promocyjne dla produktów i usług proponowanych przez firmę na rynku,
- firmy konsultingowe, w tym firmy doradztwa strategicznego, które pomagają firmie zrozumieć jej pozycję oraz pomagające w podejmowaniu decyzji strategicznych odnośnie przyszłego pozycjonowania firmy i jej działalności na rynku.
Marketing w ujęciu przedmiotowym
W przypadku marketingu w ujęciu przedmiotowym najczęściej wykorzystuje się model marketing mix. Marketing mix to grupa elementów znajdujących się pod kontrolą przedsiębiorstwa, za pomocą których przedsiębiorstwo może oddziaływać na rynek docelowy.
Najczęściej wykorzystywanym modelem marketing mix jest tzw. model 4P (tzw. cztery P - od angielskich nazw), obejmujący:
- produkt (Product) – zalicza się tu różnorodność oferowanych produktów, ich jakość, cechy, opakowanie, rozmiar, nazwę marki oraz obsługę posprzedażową obejmującą warunki gwarancji i zwrotów;
- cenę (Price) – chodzi nie tylko o wysokość ceny, ale też o możliwe do uzyskania przez kupujących rabaty i upusty oraz proponowane przez przedsiębiorstwo warunki i okres płatności;
- miejsce (Place) – kanały dystrybucji, warunki transportu, wielkość utrzymywanych zapasów
- promocję (Promotion) – promocja sprzedaży, reklama, public relations i odpowiednie połączenie poszczególnych elementów, by całość prowadzonej promocji dawała jak najlepsze efekty.