Bilans jest to zestawienie aktywów i pasywów przedsiębiorstwa na dany dzień, nazywany dniem bilansowym (np. na koniec danego roku obrotowego). Przedstawiane w bilansie aktywa są to kontrolowane przez spółkę zasoby. Pasywa natomiast pokazują wszystkie źródła finansowania tych zasobów.
Zgodnie z zasadą bilansową suma aktywów równa jest sumie pasywów (każde posiadane przez spółkę aktywo jest sfinansowane z jakiegoś źródła). Równość aktywów i pasywów wynika również ze stosowanej w księgowości zasady podwójnego zapisu.
Bilans jest częścią sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa. Pozostałe części to:
- Rachunek zysków i strat,
- Rachunek przepływów pieniężnych (cash flow),
- Zestawienie zmian w kapitale własnym.
Bilans tworzony jest zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości. W Polsce przedsiębiorstwa prowadzące pełną księgowość zobowiązane są do sporządzania bilansu zgodnie z Ustawą o Rachunkowości. Wyjątkiem od tej reguły są jedynie spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych, które sporządzają sprawozdania finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości i Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (International Accounting Standards and International Financial Reporting Standards).
Budowa bilansu
Podstawowymi elementami bilansu są aktywa (zasoby przedsiębiorstwa) oraz pasywa (źródła ich finansowania).
Aktywa
Aktywa dzielą się na aktywa trwałe i aktywa obrotowe, przy czym kryterium podziału jest okres czasu, przez jaki spółka zamierza dane aktywo utrzymywać:
- Aktywa trwałe – aktywa, które nie zużywają się w trakcie jednego cyklu produkcyjnego i które spółka zamierza utrzymywać dłużej niż rok.
- Aktywa obrotowe – są to aktywa wykorzystywane w jednym cyklu produkcyjnym lub takie, które spółka planuje spieniężyć w okresie krótszym niż rok.
Dokładną definicję aktywów oraz kryteria ich rozpoznawania można znaleźć pod hasłem aktywa. Opis poszczególnych pozycji aktywów przedstawiamy w naszym kursie księgowości w sekcji aktywa w bilansie
.
Pasywa
Pasywa z kolei dzielą się na:
- Kapitały własne – kapitały reprezentujące własne źródła finansowania, takie jak kapitał założycielski bądź zysk zatrzymany.
- Kapitały obce (zobowiązania), czyli środki, które spółka pożyczyła w celu sfinansowania swojej działalności. Spółki mogą korzystać z bardzo wielu różnych źródeł finansowania. Podstawowym ich podziałem jest podział na zobowiązania długoterminowe i krótkoterminowe. Podobnie jak w przypadku aktywów, kryterium podziału będzie termin zapadalności, a graniczną długością czasu – rok.
Dokładną definicję pasywów, oraz kryteria ich rozpoznawania, można znaleźć pod hasłem pasywa. Opis poszczególnych pozycji pasywów, przedstawiamy w naszym kursie księgowości w sekcji pasywa w bilansie.
Bilans jako źródło informacji o firmie
Bilans jest zestawieniem przedstawiającym sytuację finansową przedsiębiorstwa na dany dzień. Jest on wykorzystywany głównie przez podmioty zewnętrzne, takie jak banki, inwestorzy i kontrahenci, do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Jednym z wymogów, mających na celu ułatwienie oceny pozycji przedsiębiorstwa oraz procesów w nim zachodzących, jest obowiązek przedstawiania bilansu za minimum dwa ostatnie okresy sprawozdawcze, sporządzonego według tych samych zasad.
Dokładne informacje na temat tego jak analizować bilans przedsiębiorstwa można znaleźć w naszym kursie analizy finansowej.
Dodatkowe informacje
Szersze informacje na temat bilansu, jego budowy oraz części składowych można znaleźć w naszym kursie rachunkowości w sekcji bilans.
Kompletny bilans przedsiębiorstw usługowych, stworzony zgodnie z Ustawą o Rachunkowości, w języku polskim i angielskim można znaleźć tu: tłumaczenie bilansu.