Bilans

Bilans to statyczny finansowy obraz przedsiębiorstwa

Każda firma potrzebuje zasobów majątkowych do prowadzenia działalności:

• maszyn do produkcji
• materiałów do produkcji
• zapasów towarów do sprzedaży
• zapasów towarów do sprzedaży
• zasobów gotówki do płacenia dostawcom
• itd.

Aby móc nabyć wszystkie te aktywa, jednostka potrzebuje pieniędzy. Źródła pochodzenia tych pieniędzy, nazywamy źródłami finansowania przedsiębiorstwa. Cała idea rachunkowości zasadza się na podstawowym założeniu równowagi, zgodnie którym, gdyby zatrzymać firmę w dowolnym momencie w czasie, można by pokazać dokładnie jakie zasoby majątkowe posiada oraz skąd pozyskała środki na ich nabycie. Zasada ta nazywana jest zasadą równowagi bilansowej lub zasadą bilansowania.

Sytuację spółki przedstawić można więc następująco:

Bilans pokazuje wyszczególnienie majątku

W każdej działającej jednostce występują różne rodzaje majątku np. maszyny, zapasy, gotówka, oraz różne rodzaje źródeł finansowania np. wkłady właścicieli, kredyty, pieniądze zarobione przez spółkę w poprzednich latach. Aby ułatwić rozróżnienie pomiędzy różnymi rodzajami majątku i różnymi źródłami finansowania w jednostce zbiera się je w grupy. Ułatwia to zarządzanie poszczególnymi wielkościami oraz utrzymanie pożądanej struktury poszczególnych wielkości oraz ocenę finansową spółki. Zaczniemy teraz powoli wprowadzać profesjonalne słownictwo księgowe - Zasoby majątkowe nazwiemy aktywami a źródła finansowania pasywami.

Aktywa w bilansie

W języku księgowym, zasoby majątkowe nazywane są aktywami. Dokładnie definiuje się je jako zasoby o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń i mające spowodować w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych¹. Ich podstawowy podział to podział na aktywa trwałe i aktywa obrotowe. Głównym kryterium tego jest czas, przez jaki firma planuje wykorzystywać dane składniki. Ogólnie przyjętą graniczną długością okresu, od którego zależy klasyfikacja aktywów do jednej z grup jest 12 miesięcy².

Pasywa w bilansie

Źródła finansowania w języku księgowym nazywane są pasywami. Ich podstawowy podział to podział na własne źródła finansowania - kapitał własny oraz obce źródła finansowania - zobowiązania (kapitał obcy). Dopiero zobowiązania dzielą się tak jak aktywa na długo i krótkoterminowe zależnie od tego, czy zostaną spłacone w ciągu 12 miesięcy czy później.

Sytuację spółki można więc uszczegółowić przedstawiając ją następująco:

Bilans

Dalszy przedstawiany przez nas podział jest już podziałem wykorzystywanym w księgowości w przedsiębiorstwach w Polsce i za granicą. Wprawdzie wyszczególnione tu pozycje aktywów i źródeł finansowania wciąż są dość ogólne oraz pominięte zostały niektóre pozycje rozliczeniowe, np. podatki odroczone, poniższy podział jednak wiernie przedstawia nazewnictwo oraz kategorie wykorzystywane we współczesnej księgowości. W dalszych częściach tego kursu, zamieściliśmy dokładne wyjaśnienia wszystkich pozycji, łącznie z przykładami.

(Kompletny bilans przedsiębiorstw usługowych i produkcyjnych, ze wszystkimi pozycjami rozliczeniowymi można obejrzeć w sekcji z naszymi tłumaczeniami: Tłumaczenie bilansu. Znajduje się tam pełne sprawozdanie finansowe, w językach polskim i angielskim)

Zapraszamy do zapoznania się z dalszymi częściami kursu, gdzie po kolei, wraz z przykładami wyjaśniamy co oznaczają poszczególne pozycje bilansu.