Rachunkowość charakteryzuje się szczególnymi metodami oraz zasadami, wyróżniającymi ją spośród innych działów ewidencji. Dzięki tym standardom rachunkowość stosowana jest niemal na całym świecie w bardzo podobny sposób. Poniżej przedstawiamy metody rachunkowości:
Metoda podmiotowa
1. Metoda podmiotowa polega na tym, iż wszelkie zdarzenia gospodarcze oraz stan posiadania jednostki rozpatrywany jest z punktu widzenia danej jednostki. Oznacza to, że rejestruje się tylko takie zdarzenia, które mają wpływ na daną firmę oraz tylko w taki sposób, w jaki wpływają one na jej stan posiadania.
Wyobraźmy sobie transakcję sprzedaży. Nasza firma sprzedaje towar innej firmie. W tej sytuacji w naszej firmie zarejestrujemy jedynie ubytek towaru oraz wzrost należności lub wpływ pieniędzy na konto bankowe. Nie będziemy rejestrować wzrostu ilości towarów u naszego klienta. Z drugiej strony będzie tak samo – nasz klient zarejestruje jedynie zwiększenie swoich zapasów i zwiększenie zobowiązań, ewentualnie wypływ pieniędzy z konta bankowego. Nie będzie on rejestrował zmian jakie zaszły w naszej firmie.
Metoda bilansowa
Według metody bilansowej, wszystkie zdarzenia gospodarcze zapisywane są w jednostce dwustronnie. Wynika ona z założenia, że majątek w firmie można przedstawić w równowadze ze źródłami finansowania tego majątku. Metoda bilansowa będzie szczegółowo wyjaśniana w dalszych częściach naszego kursu.
Metoda momentów i okresów sprawozdawczych
Zgodnie z tą metodą, w rachunkowości możliwe jest przedstawienie w dowolnym momencie:
- Wielkości majątku jakim dysponuje spółka wraz ze źródłami jego finansowania,
- Rozmiarów procesów gospodarczych jakie miały miejsce między następującymi po sobie momentami.
Z reguły najdokładniejszym momentem jest dzień. W firmie można podać stan aktywów, pasywów, przychodów, kosztów itd. na dany dzień. Spółka więc potrafi dokładnie określić np. ile wynosiły należności w każdym konkretnym dniu oraz ile powstało nowych należności, a ile zostało spłaconych pomiędzy dwoma różnymi dniami.
Metoda grupowania
Dzięki tej metodzie rachunkowość umożliwia tworzenie przejrzystych raportów finansowych i operacyjnych. Zgodnie z tą metodą zjawiska gospodarcze grupowane są w zbiory na podstawie cech wspólnych. Pomimo więc rejestrowania każdego zjawiska odrębnie, możliwe jest obserwowanie tendencji występujących w wielkościach zagregowanych.
Np. z wpłat dokonywanych przez poszczególnych klientów oraz ze wszystkich innych źródeł gotówka gromadzona jest razem, dzięki czemu firma wie jakimi środkami pieniężnymi dysponuje w danym momencie.
Metoda wyceny
Zgodnie z tą metodą, wszystkie zjawiska rejestrowane w rachunkowości ujmowane są wartościowo. Ujmuje się więc tylko te zjawiska, które można wyrazić w wartościach pieniężnych. Używa się wprawdzie jednostek naturalnych, są to jednak tylko jednostki pomocnicze np. przy ewidencji zapasów. W ostatecznym efekcie jednak wszystkie dane ilościowe sprowadzane są do wartości pieniężnych i tak rejestrowane. Z reguły jednostkami pieniężnymi wykorzystywanymi w rachunkowości są jednostki pieniężne danego kraju. W Polsce są to więc złotówki. Wszystkie transakcje walutowe również są przeliczane na złotówki. Dzięki temu wszystkie aktywa i pasywa występujące w przedsiębiorstwie sprowadzane są niejako do wspólnego mianownika.
Zaznaczyć tu należy, że w przypadku centrów rozliczeniowych obsługujących obce kraje, księgowania dotyczące tych krajów odbywać się będą z reguły w walutach danych krajów.
Zapraszamy również do zapoznania się z drugim filarem rachunkowości jakim są Zasady rachunkowości